• เกี่ยวกับวารสาร

  • เกี่ยวกับวารสาร
  • กองบรรณาธิการ
  • การเตรียมต้นฉบับ
  • การติดต่อ
• การส่งบทความ

  • การส่งบทความ
  • แบบประเมินการเตรียมต้นฉบับ
• ฉบับปัจจุบัน
• บทความย้อนหลัง
• ผู้ประเมิน
• จริยธรรมการตีพิมพ์
• ข่าวประกาศ

ภาวะ Long COVID และภาวะแทรกซ้อนระยะยาวทางระบบการหายใจจากโรคโควิด 19

บทคัดย่อ
บทนำ: ผู้ป่วยที่หายจากโรคโควิด 19 จำนวนมาก มีอาการหลงเหลือหรือเกิดอาการขึ้นใหม่ อาการที่เกิดขึ้นพบได้หลากหลายเกิดขึ้นได้ในระบบการทำงานต่าง ๆของร่างกาย รวมทั้งความผิดปกติด้านปริชานและอารมณ์ ผู้ป่วยสามารถมีได้หลายอาการ เรียกอาการเหล่านี้ว่า ภาวะ Long COVID ซึ่งทำให้ผู้ป่วยมีความทุกข์ทรมาน บั่นทอนคุณภาพชีวิต ไม่สามารถใช้ชีวิตหรือทำงานได้ตามเดิม ผู้ป่วยโรคโควิด 19 ที่มีอาการรุนแรงมีโอกาสพบภาวะแทรกซ้อนในระบบการหายใจในระยะยาวของโรคโควิด 19 ได้แก่ โรคลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด และปอดเป็นพังผืด ภาวะ Long COVID และภาวะแทรกซ้อนระยะยาวทางระบบการหายใจจากโรคโควิด 19 คาดว่า จะมีความสำคัญในทางสาธารณสุขมากขึ้น เนื่องจากมีจำนวนผู้ป่วยโควิด 19 ในประเทศไทยเป็นจำนวนมาก ความรู้ความเข้าใจในธรรมชาติของโรค และการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะ Long COVID อย่างเป็นองค์รวมเป็นจึงสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง

วัตถุประสงค์: เพื่อเป็นการทบทวนความรู้ที่มีในปัจจุบันของภาวะ Long COVID และภาวะแทรกซ้อนระยะยาวทางระบบการหายใจ ในด้านระบาดวิทยา พยาธิวิทยา การดูแลรักษา เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะ Long COVID และภาวะแทรกซ้อนระยะยาวทางระบบการหายใจ

วิธีการดำเนินการศึกษา: ทบทวนวรรณกรรม

ผลการศึกษา: ภาวะ Long COVID เป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นภายหลังจากหายจากโรคโควิด19 พบระยะเวลาที่เกิดอาการตั้งแต่ 1 ถึง 3 เดือนหลังจากการติดเชื้อ อุบัติการณ์ตั้งแต่ร้อยละ 11-93 แตกต่างกันไปตามนิยาม และระยะเวลาของแต่ละการศึกษา อาการที่เกิดขึ้นแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละราย อาจมีอาการได้มากกว่า 1  อาการ ที่พบบ่อย ได้แก่ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ไอ เวียนศีรษะ ปริชานบกพร่อง วิตกกังวล นอนไม่หลับ โดยอาจเป็นอาการที่เกิดขึ้นใหม่ หรืออาการที่หลงเหลือหลังหายจากโรคโควิด19 ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะ Long COVID ได้แก่ เพศหญิง การมีโรคประจำตัวเดิม โดยเฉพาะโรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคทางจิตเวช มีอาการแสดงจากอวัยวะตั้งแต่ 5 อวัยวะขึ้นไปในช่วงเป็นโควิด19 และการนอนโรงพยาบาลช่วงเป็นโควิด19 ปัจจุบันเชื่อว่า  พยาธิวิทยาของภาวะ Long COVID เกิดจากการบาดเจ็บของอวัยวะจากการรุกล้ำของไวรัสโควิด19 โดยตรง และการอักเสบของอวัยวะจากภาวะภูมิคุ้มกันถูกกระตุ้นจากการติดเชื้อโควิด 19 ระยะเวลาการดำเนินโรคของภาวะ Long COVID ปัจจุบันยังไม่ทราบชัดเจน การดูแลรักษา Long COVID ประกอบด้วย การวินิจฉัยแยก Long COVIDจากโรคอื่น ๆที่มีอาการคล้ายกันที่ต้องการการรักษาเฉพาะ การใช้ยารักษาตามอาการที่ปรากฏ เช่น อาการปวด นอนไม่หลับ การทำกายภาพบำบัด การให้คำปรึกษาและการรักษาทางจิตเวช สำหรับผู้ป่วยปอดอักเสบจากโควิด19 ควรได้รับการติดตามอาการ และเอกซเรย์ปอดที่ 12 สัปดาห์หลังออกจากโรงพยาบาล ควรได้รับการตรวจสมรรถภาพปอดในรายที่มีอาการเหนื่อย หรือเอกซเรย์ปอดผิดปกติ รวมทั้งการทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ปอดในรายที่สงสัยโรคลิ่มเลือดอุดกั้นในปอดหรือปอดเป็นพังผืด ควรติดตามอาการ Long COVID ในผู้ป่วยทุกครั้งที่พบแพทย์ส่วนภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวทางระบบการหายใจของโรคโควิด19 ได้แก่ โรคปอดเป็นพังผืด และโรคลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด พบในผู้ป่วยโควิด19 ที่มีอาการปอดอักเสบรุนแรงมากกว่าผู้ป่วยที่อาการไม่รุนแรง ประโยชน์ของยาต่อต้านการเกิดพังผืดในปอดที่ใช้รักษาโรคปอดเป็นพังผืดไม่ทราบสาเหตุในการรักษาโรคปอดเป็นพังผืดจากโควิด19 ยังต้องรอผลจากการศึกษาที่กำลังดำเนินอยู่ ข้อมูลที่แสดงถึงประโยชน์ของการให้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดแก่ผู้ป่วยโควิด 19 หลังออกจากโรงพยาบาลยังมีไม่มาก แต่สามารถลดการเกิดลิ่มเลือดอุดกั้นในปอดในผู้ป่วยบางรายที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดกั้นในหลอดเลือดดำได้

สรุป: ในภาวการณ์การระบาดของโรคโควิด 19 ทำให้คาดการณ์ได้ว่า ภาวะ Long COVID จะเป็นปัญหาสำหรับผู้ป่วยที่ถูกบั่นทอนคุณภาพชีวิต และเป็นปัญหาสำคัญในทางสาธารณสุข งานวิจัยที่ค้นหาองค์ความรู้เกี่ยวกับภาวะ Long COVID มีความสำคัญอย่างมากในด้านพยาธิกำเนิดโรค การดำเนินโรค อุบัติการณ์ที่แม่นยำ การจัดแบ่งกลุ่มอาการ การรักษาด้วยยาและการรักษาที่ไม่ใช้ยา รวมถึงผลจากการกลายพันธุ์ของไวรัสโควิด 19 ต่อภาวะ Long COVID การพัฒนาระบบการดูแลรักษา Long COVID ที่มุ่งเน้นสหสาขาวิชาชีพเพื่อการดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นองค์รวมและต่อเนื่องเป็นสิ่งสำคัญและท้าทาย

References

Dennis A, Wamil M, Alberts J, Oben J, Cuthbertson DJ, Wootton D, et al. Multiorgan impairment in low-risk individuals with post-COVID-19 syndrome: a prospective, community-based study. BMJ Open; 11: e048391.

Brightling CE, Evans RA. Long COVID: which symptoms can be attributed to SARS-CoV-2 infection? The Lancet 2022; 400: 411–3.

Crook H, Raza S, Nowell J, Young M, Edison P. Long covid-mechanisms, risk factors, and management. BMJ 2021; 374: n1648.